ره آورد اخبار: اصفهان که سالها در صدر آلودهترین کلانشهرهای کشور ایستاده، نفس کشیدن در آن به یک چالش روزانه تبدیل شده و مردمش، بیآنکه نقشی در تصمیمسازی داشته باشند، قربانی زنجیرهای از کاستیها و تصمیمهای نادرست شدهاند. سلامت شهروندان، بهویژه کودکان و بیماران تنفسی، هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار میگیرد و این کلانشهر همچنان در انتظار اقدامی مؤثر و پایدار است.
در کنار نقش صنایع آلاینده، بیمسئولیتی، تعلل و ضعف مدیریتی برخی دستگاهها نیز بخشی از چرخه آلودگی را شکل داده است؛ مجموعهای از وعدههای اجرانشده، نظارتهای کماثر و برخوردهای نیمبند که راه بر بهبود اوضاع بسته است.
اصفهان نه تنها با پیامدهای فعالیت صنایع بزرگ روبهروست، بلکه با مشکلات ناشی از کمتحرکی و ناکارآمدی مدیریتی نیز دستبهگریبان است؛ واقعیتی که بار سنگینتری بر ریههای مردم تحمیل میکند.
ریشه بحران نه در یک عامل، بلکه در انباشت سالها کاستی، بیتوجهی و ضعف ساختاری است. از ناوگان حملونقل فرسوده تا وابستگی بیش از ۹۴ درصدی به سوختهای فسیلی، همه در کنار هم شهری را ساختهاند که مردمش مجبورند برای ادامه فعالیت صنایع بزرگ، هوای آلوده را تنفس کنند.
فرسودگی ۸۰ درصدی ناوگان؛ معبری که آلاینده تولید میکند
داریوش گلعلیزاده، مدیرکل محیط زیست استان اصفهان با اشاره به اینکه ۷۰ تا ۸۰ درصد ناوگان حملونقل درونشهری و برونشهری عملاً فرسوده است، تأکید میکند: نوسازی این ناوگان بدون تأمین مالی کلان و حضور فعال دولت و بخش خصوصی قابل تحقق نیست.
او هشدار میدهد: افزودن یک اتوبوس جدید بدون خروج یک اتوبوس فرسوده، نه نوسازی بلکه افزایش آلایندگی است.
این در حالی است که روزانه حدود هزار اتوبوس و مینیبوس فرسوده متعلق به صنایع بزرگ وارد اصفهان میشوند؛ عددی که بهتنهایی یک چرخه آلایندگی تازه تولید میکند.
سوخت مایع؛ زخمی که هر زمستان دوباره باز میشود
کمبود گاز، صنایع و نیروگاهها را بار دیگر به مصرف سوخت مایع سوق داده است؛ سوختی که اگرچه جایگزین اضطراری محسوب میشود، اما بار سنگینی از اکسیدهای نیتروژن و ذرات ثانویه را روانه ریههای مردم میکند. گلعلیزاده تأکید میکند: «گاز پاک نیست، فقط از سوخت مایع بهتر است.»
بدون نصب سیستمهای کاهنده آلاینده در صنایع بزرگ، این ترکیبات به ذرات معلق تبدیل شده و همان پدیدهای را میسازند که اصفهانیها هر روز با آن درگیرند: هوا، سنگینتر از توان یک ریه سالم.
صنایع آلاینده؛ پروندههایی که روی میز قضایی خاک میخورند
مدیرکل محیط زیست استان تأیید میکند: طی دو مرحله علیه شرکت ذوبآهن شکایت شده؛ یکی به جریمه منجر شده و شکایت دوم برای توقف واحدهای آلاینده ارسال شده است. فولاد مبارکه نیز با وجود استاندارد بودن خروجی دودکشها، درگیر «فرار غبار از سولهها»ست؛ معضلی که پرونده قضایی آن نیز باز است.
اما همه اینها تنها بخشی از واقعیت است: نظارت وجود دارد، اما ابزار اجرای قانون کافی نیست. احکام «ترک فعل» پنج مدیر رتبهدار صادر شده، اما مشکل پابرجاست. مردم هنوز هوای آلوده تنفس میکنند.
انرژی پاک؛ امیدی که هنوز از راه نرسیده
وابستگی ۹۴ درصدی کشور به سوختهای فسیلی، زنجیره آلودگی را همچنان فعال نگه داشته است. با این حال، تعهد ایجاد ۵۳۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی تا سال ۱۴۰۷ در استان اصفهان روزنههایی از امید را باز کرده است؛ امیدی که اگر به مرحله اجرا برسد، شاید بتواند بخشی از این رنج تاریخی را کاهش دهد.
گلعلیزاده میگوید: اگر کسی کوچکترین مشکل تنفسی داشته باشد، در این هوا نمیتواند نفس بکشد.
ارجاعات بیماران تنفسی به بیمارستانهای اصفهان طی روزهای اخیر افزایش شدید داشته است؛ واقعیتی که خود بهترین شاخص وضعیت «فوقالعاده بد» هوای اصفهان است.
این شهر در یکی دو دهه اخیر همواره در صدر جدول آلودگی هوا بوده و کمترین تعداد روزهای هوای پاک را در میان کلانشهرها دارد؛ شهری که انگار محکوم به تنفس ذرات معلق است.
اصفهان نیازمند ارادهای فراتر از گزارش و جریمه
بحران آلودگی هوای اصفهان، محصول دههها انباشت تصمیمهای غلط و ضعف ابزارهای اجرایی است.
مدیرکل محیط زیست استان تصریح میکند: اگر حکم قطعی و مستقیم به ما داده شود، آماده اجرای آن هستیم.
About the Author
