راهنمای عبور از میدان مین عملیات روانی در روزهای جنگ را بخوانید.
ره آورد اخبار: تصور کنید در یک روز عادی، پیامی در شبکههای اجتماعی میبینید با این عنوان: «آب شهر آلوده شده، فقط آب معدنی بخورید!» دهان شما خشک میشود. حالا خانوادهتان چه میشوند؟ همسایههای سالخورده چه؟
در شرایط بحرانی، هر پیامی میتواند یک مین جنگی و یا یک موشک خطرناک باشد؛ انتخاب با شماست: این مین را پرتاب کنید یا آن را خنثی کنید؛ یک اشتباه کوچک میتواند به آتش بحران دامن بزند.
ما میتوانیم با چند اقدام ساده، هم از خود و هم از جامعهمان در برابر این مینهای عملیات روانی محافظت کنیم:
در مواجهه با چنین شرایطی استفاده از تاکتیک زیر کمک کننده است:
سه قدم به عقب بروید
پس دفعهٔ بعد که پیامی اضطرابآور و مشکوکی دریافت کردید برای تشخیص اخبار جعلی قبل از «ارسال» و اشتراک گذاری آن، سه قدم به عقب برگردید:
ابتدا مکث کنید؛ پیش از انتشار این خبر، از خود بپرسید:
آیا منبع این خبر یک کانال و رسانهی معتبر و شناختهشده است؟
آیا این خبر را سایر رسانههای معتبر تایید و منتشر کردهاند؟
آیا این محتوا با عقل و منطق سازگار است؟
اگر پاسخ هر یک از این پرسشها منفی بود، بازنشر آن را متوقف کنید و اگر شک دارید، مانند یک ویروس با آن رفتار کنید و آن را منتشر نکنید! حتی اگر نیت شما هشدار دادن به دیگران باشد، ممکن است ناخواسته به گسترش ترس در جامعه کمک کنید.
اخبار جعلی و عملیات روانی همیشه واضح نیستند. گاهی در قالب کامنتهای اینترنتی، یا پیامهای همدلی یا حتی تبلیغات پنهان میشوند. مثلاً یک کاربر ناشناس در شبکههای اجتماعی ادعا میکند: «دوست نانوایم گفته آرد نانواییها در حال اتمام است و نان بیشتر ذخیره کنید!
حالا چگونه تشخیص دهیم که این خبر واقعیت دارد یا خیر؟
بهترین و کم دردرسرترین راه این است که پیامها و حسابهای ناشناس را جدی نگیرید و به تناقضهای منطقی دقت کنید.
هر بار که خبری را بدون اطمینان منتشر نکنید، هر بار که به جای وحشت، آرامش را انتخاب کنید و هر بار که شایعهای را خنثی میکنید، در واقع به رزمندگان خود کمک میکنید.
اما وقتی اشتباه کردید، شجاعت اعتراف داشته باشید؛ همه ما گاهی فریب میخوریم. مهم این است که اگر پیام نادرستی را منتشر کردید، بلافاصله اصلاحیه بگذارید و به دوستانتان بگویید: ببخشید، اطلاعاتم نادرست بود، این کار اعتبار شما را بیشتر میکند، نه کمتر!
اطلاعات مخرب از ترسِ ما تغذیه میکنند. وقتی شما آرام باشید دیگران را هم آرام میکنید و زنجیرهی اطلاعات مخرب را قطع میکنید بنابراین سعی کنید سلاحهای خود را به روز کنید و لیست منابع معتبر (مثل سایتهای دولتی، خبرگزاریهای شناختهشده و کانالهای رسمی) را در گوشی ذخیره کنید. همچنین هر روز ۵ دقیقه اخبار را از منابع رسمی بررسی و مرور کنید(نه فقط شبکههای اجتماعی!).
حالا که شما پیش از انتشار هر خبری ابتدا فکر میکنید، اطلاعات نادرست و جعلی را رها میکنید و به جای هیجان، منطق و در جبهه خودی بودن را انتخاب میکنید درواقع یک قدم به پیروزی و آرامش نزدیکتر شدهاید .