ره آورد اخبار: در نشست خبری شرکت کشت و دامداری فکا با موضوع استفاده کاربردی از فناوری تولید جنینهای آزمایشگاهی و توسعه نژاد گاو جرسی، اعلام شد که قیمت هر جنین گاو جرسی وارداتی به حدود ۵۰۰ دلار رسیده، در حالی که جنین تولید داخل به روش لقاح خارجرحمی (IVF) با هزینهای نزدیک به یکسیام نمونه خارجی تولید میشود و ظرفیت سالانه آن به ۱۰ هزار قطعه جنین تازه و منجمد میرسد.
مدیران شرکت کشت و دامداری فکا با تشریح توانمندیهای فناورانه داخلی، تولید جنین آزمایشگاهی را ابزاری مؤثر برای ارتقای ژنتیک گلهها و کاهش وابستگی به واردات عنوان کردند. به گفته آنان، هزینه پرداختشده برای جنینهای تولید داخل، در واقع سرمایهگذاری بر ژنهای برتر است؛ ژنهایی که برخی از آنها در زمره ۰٫۶ درصد دامهای ممتاز جهان قرار دارند و ظرفیت تشکیل هستههای ژنی و تولید گوسالههای نر برای استحصال اسپرم را فراهم میکنند.
آزمایشگاه تخصصی شرکت کشت و دامداری فکا از سال ۱۳۹۱ با تخمکگیری از گاوهای پرتولید و دارای ارزش ژنتیکی بالا، اقدام به تولید جنین به روش لقاح خارجرحمی کرده است. جنینهای تولیدشده پس از رسیدن به مرحله بلاستوسیست، یا به دامهای ماده با ارزش ژنتیکی کمتر منتقل میشوند یا برای نگهداری بلندمدت منجمد شده و آماده عرضه به بازارهای داخلی و خارجی هستند.
کوتاه شدن فاصله بین نسلها، تسریع اصلاح نژاد، کاهش مصرف اسپرم به ازای هر آبستنی، بهبود نرخ گیرایی بهویژه در فصول گرم و کاهش خطر انتقال برخی بیماریها از مادر به جنین را از مزایای این فناوری است.
در ادامه، برنامههای توسعه نژادی شرکت کشت و دامداری فکا که بزرگترین دامپروری وابسته به گروه سرمایهگذاری تأمین اجتماعی (شستا) بهشمار میرود تشریح شد: در حال حاضر حدود ۲۴۰۰ رأس دام جرسی در این مجموعه مشغول تولید هستند و ماهانه نزدیک به ۸۰۰ تن شیر با چربی بیش از ۵ درصد به سبد محصولات آن افزوده شده است.
حسن جعفری، مدیرعامل اتحادیه دامداران استان اصفهان، از کاهش تولید شیر خام در استان خبر داد و گفت: تولید روزانه شیر اصفهان که پیشتر حدود ۶ هزار و ۵۰۰ تن بود، به دلیل کمبود نهادههای دامی، خشکسالی و بروز بیماریهایی مانند تب برفکی کاهش یافته است. به گفته وی، تب برفکی به تنهایی موجب افت روزانه ۳۰۰ تن تولید شیر، کشتار هزار رأس گاو مولد و تلف شدن هزار گوساله شده و همچنان ۱۸۰ واحد دامداری که واکسیناسیون را به موقع و به درستی انجام داده اند، درگیر این بیماری هستند.
جعفری با اشاره به افزایش حداقل ۱۰۰ درصدی قیمت علوفههای خشنی و کاهش حدود ۳۰ درصدی ارز ترجیحی نهادههای وارداتی در بودجه سال ۱۴۰۴ هشدار داد: در صورت تداوم شرایط فعلی، تولید شیر استان اصفهان ممکن است تا ۵۰ درصد کاهش یابد و این موضوع زنجیره تأمین ۱۶ تا ۱۷ استان کشور را با چالش مواجه خواهد کرد.
وی با بیان اینکه پیگیریهای متعددی از سوی اتحادیه دامداران از هیئت دولت، وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی انجام شده، اظهار کرد: متأسفانه با وجود این پیگیریها، تاکنون راهحل مؤثری برای برونرفت از بحران ارائه نشده و صنعت دامپروری از این ناحیه بهشدت در حال آسیب دیدن است.
جعفری در ادامه با اشاره به کاهش ارز ترجیحی نهادههای وارداتی گفت: در قانون بودجه سال ۱۴۰۴، حدود ۳۰ درصد از ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی تخصیصیافته به نهادههای دامی کاهش یافته و رقم آن از حدود ۱۲ میلیارد دلار به ۸ میلیارد دلار رسیده است. این در حالی است که با توجه به خشکسالی و کاهش تولید داخلی، میزان واردات باید افزایش مییافت.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان اصفهان هشدار داد: اگر دولت برای نجات صنعت دامپروری فکری جدی نکند، برآورد ما این است که تولید شیر استان اصفهان تا ۵۰ درصد کاهش پیدا کند. این در حالی است که اصفهان بهعنوان استان پیشرو در دامپروری، تولیدات خود را به ۱۶ تا ۱۷ استان کمبرخوردار ارسال میکند و کاهش تولید میتواند زنجیره تأمین این استانها را نیز دچار بحران کند.

نیما صادقی، مدیرعامل شرکت کشت و دامداری فکا، با اشاره به جایگاه دانشبنیان این مجموعه گفت: با استفاده از فناوری IVF میتوان بهجای ۲ تا ۳ گوساله در طول عمر اقتصادی یک گاو ژنتیکی برتر، ۳۰ تا ۵۰ گوساله از بسته ژنی آن تولید و در گاوهای دیگر جایگزین کرد. وی بومیسازی کامل محیط کشت جنین، ثبت اختراع روش انجماد انتقال مستقیم و خودکفایی کامل در مواد مصرفی را از مهمترین دستاوردهای این مجموعه عنوان کرد.
مدیرعامل شرکت کشت و دامداری فکا افزود: در این فرآیند، شرکت موفق به بومیسازی کامل محیط کشت جنین شده است تا از هرگونه سمیت جلوگیری کرده و کیفیت جنین را بالا ببرد.آنها روش انجماد جنین را به صورت انتقال مستقیم (بدون نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی پیچیده در محل دامداری) ثبت اختراع کردهاند که استفاده از آن را در شرایط میدانی تسهیل میکند، همچنین تکنیک تخمکگیری از گاو زنده نیز در مجموعه بومیسازی شده و وابستگی به خارج از کشور در مواد مصرفی این حوزه به صورت صد درصدی قطع شده است.
