مدرسه جلالیه اصفهان با وجود پیشینه تاریخی ارزشمند، هنوز در پسِ شکوه بناهای شناخته‌شده این شهر پنهان مانده و کمتر گردشگری نام آن را شنیده است. روایت تاریخی این مدرسه یادآور شکوه تاریخی و تمدنی اصفهان است.
ره آورد اخبار: به همت اداره گردشگری شهرداری اصفهان، جمعی از اصحاب رسانه از مدرسه تاریخی جلالیه بازدید کردند؛ بنایی متعلق به دوره صفوی که در محله احمدآباد اصفهان واقع شده است.
اصفهان، شهر تاریخی و پرآوازه‌ای که به «نصف جهان» شهرت دارد، معمولاً با آثاری چون میدان نقش جهان، سی‌وسه پل، عمارت عالی‌قاپو، چهلستون و منارجنبان شناخته می‌شود. اما حقیقت این است که این شهر پر از گنجینه‌های ناشناخته‌ای است که از نگاه بسیاری از گردشگران پنهان مانده‌اند؛ آثاری ارزشمند که نه‌تنها از نظر معماری بلکه از منظر هنری و فرهنگی نیز شایسته معرفی بیشترند. مدرسه جلالیه یکی از همین بناهای کمتر شناخته‌شده است.
اصفهان، فراتر از بناهای مشهور، میراثی غنی و متنوع دارد که باید دوباره کشف و معرفی شود. بناهایی همچون مدرسه جلالیه می‌توانند حلقه‌های گمشده‌ای باشند که چهره کامل‌تری از «نصف جهان» به گردشگران ارائه دهند.
محمد فاتحی، راهنمای گردشگری، به تشریح تاریخچه و ویژگی‌های معماری این بنا پرداخت و گفت: مدرسه جلالیه به دستور میرزا جلال‌الدین محمد حکیم جنابدی، طبیب نامدار دربار صفوی، در سال ۱۱۱۴ هجری قمری ساخته شد. آنچه این بنا را برجسته می‌کند، نه‌تنها معماری صفوی با ایوان‌های شمالی و جنوبی، بلکه کتیبه‌های خط ثلث و کوفی، کاشی‌کاری‌های ظریف و مقرنس‌کاری‌های ارزشمند آن است.
او در ادامه به اهمیت بخش‌های مختلف مدرسه جلالیه اشاره کرد و افزود: یکی از ویژگی‌های خاص مدرسه جلالیه، وجود قبر بانی آن در یکی از حجره‌هاست. این امر نشان‌دهنده پیوند عمیق واقف با این بنا و علاقه او به گسترش دانش و فرهنگ در اصفهان آن روزگار است.
نقش تاریخی و فرهنگی مدرسه جلالیه
این بنای تاریخی در تاریخ ۱۸ مهر ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۷۵۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. امروزه بخشی از مدرسه جلالیه، توسط دفتر فنی مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان مرمت شده و در حال حاضر محل استقرار طلاب حوزه علمیه است، با این حال، همچنان در سایه شهرت آثار بزرگ‌تر قرار دارد و بسیاری از گردشگران حتی نام آن را نشنیده‌اند.
مدرسه جلالیه دو ایوان در شمال و جنوب بنا دارد. همچنین حجره‌هایی در جناح‌های ساختمان برای اقامت طلاب ساخته شده است. کتیبه‌های مدرسه جلالیه با خط ثلث و کوفی نوشته شدهاند. به کار بردن تزیینات کاشی‌کاری، معقلی، مقرنس‌کاری و گچ‌بری در معماری مدرسه، آن را در زمره بناهای جالب توجه اواخر دوره صفویه قرار می‌دهد. بانی مدرسه (جلال الدین حکیم)، در یکی از حجره‌های ایوان شمالی مدرسه جلالیه دفن شده است.
حجره‌های تاریخ در دل اصفهان
در مدرسه جلالیه ردیفی از حجره‌ها دیده می‌شود که ورودی آنها با درهای چوبی و قاب‌های شیشه‌ای بازسازی شده است؛ حجره‌ها در امتداد یک محور مستقیم و در کنار هم قرار گرفته‌اند، نشانه‌ای از پلان مستطیلی یا چهارایوانی مدرسه. بالای هر حجره، یک ایوانچه با طاق جناغی (تیزه‌دار) ساخته شده که هم کاربرد سازه‌ای داشته و هم زیبایی بصری.
بخش بالای طاق‌ها دارای تزیینات معقلی آجری و کاشی‌های هندسی است؛ این سبک در دوره صفوی رایج بوده و ترکیب آجر و کاشی رنگی هویت معماری صفوی را به‌خوبی نشان می‌دهد.
کف حیاط مدرسه جلالیه با سنگ‌های پهن و نامنظم مفروش شده و در وسط حیاط یک حوض فیروزه‌ای‌رنگ دیده می‌شود. وجود حوض در مرکز حیاط مدارس و مساجد صفوی، هم برای وضو گرفتن و هم برای ایجاد حس آرامش و خنکی در فضا کارکرد داشته است.
طاق‌های نوک‌تیز (جناغی) و تقارن موجود در طراحی نشان می‌دهد که بنا بر اساس اصول هندسی و ریاضی دقیق ساخته شده است.
مدرسه جلالیه نمونه‌ای اصیل از مدارس دوره صفوی است که با حجره‌های کوچک برای طلاب، حیاط سنگ‌فرش‌شده با حوض مرکزی، ایوانچه‌های تزئین‌شده با کاشی‌کاری معقلی و طاق‌های جناغی شکل گرفته است.
