ره آورد اخبار: پروژه راهآهن چابهار–زاهدان بهعنوان یکی از راهبردیترین طرحهای زیرساختی ایران، اکنون وارد مرحلهای تعیینکننده شده است؛ مرحلهای که در آن پیوند «تولید ملی»، «توسعه منطقهای» و «جایگاه ژئواکونومیک ایران» در کریدورهای جهانی ترانزیت، بیش از هر زمان دیگری نمایان میشود.
در همین راستا، قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء بهعنوان کارفرمای این پروژه ریلی به طول تقریبی ۷۰۰ کیلومتر، در سال ۱۳۹۸ تفاهمنامهای با ذوب آهن اصفهان ـ تنها تولیدکننده ریل در غرب آسیا ـ امضا کرد؛ تفاهمنامهای که بر اساس آن، تأمین ۹۰ هزار تن ریل استاندارد 60E1 با گرید R260 برای این پروژه عظیم در دستور کار قرار گرفت.
زنجیره تأمین داخلی ریل؛ پیشران استقلال زیرساختی در کریدورهای بینالمللی
بر اساس این تفاهمنامه، نخستین پارت ریل ملی در سال ۱۳۹۹ از سوی ذوب آهن اصفهان به محل پروژه ارسال شد. پس از آن و متناسب با نیاز کارفرما، سه پارت دیگر نیز تا پایان سال ۱۴۰۰ تحویل قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء شد. این روند، نمادی از اتکای پروژههای کلان کشور به توان تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات تجهیزات استراتژیک بهشمار میرود.
همچنین در سال ۱۴۰۱، قطعه زاهدان–خاش با استفاده از ریل ملی به بهرهبرداری رسید؛ اقدامی که نشاندهنده ورود عملی پروژه به فاز بهرهبرداری و ایجاد زیرساختهای واقعی حملونقل در شرق کشور است.
در مجموع، از زمان امضای تفاهمنامه تاکنون، ۶۵ هزار و ۲۰۰ تن ریل از مجموع ۹۰ هزار تن تعهدشده، مطابق با درخواست کارفرما توسط ذوب آهن اصفهان تحویل داده شده و مابقی نیز متناسب با پیشرفت پروژه و نیاز اجرایی، در ادامه مسیر تأمین خواهد شد.
طبق اعلام مسئولان پروژه، بخش دیگری از این خط ریلی در حدفاصل خاش–ایرانشهر که عملیات ریلگذاری آن به پایان رسیده است، تا پایان آذرماه سال جاری با ریل ملی به بهرهبرداری خواهد رسید؛ موضوعی که سرعت تکمیل کریدور ریلی شرق کشور را بهطور محسوسی افزایش میدهد.
نقش کلیدی در ترانزیت، لجستیک و جابهجایی جمعیت
اهمیت راهآهن چابهار–زاهدان تنها به بُعد ملی محدود نمیشود. برآوردها نشان میدهد با تکمیل این پروژه، ظرفیت حمل بار تا ۷.۵ میلیون تن در سال و جابهجایی سالانه تا ۱۰۰ هزار مسافر فراهم خواهد شد. این مسیر، شریان اصلی انتقال بارهای حجیم ورودی از بنادر جنوبی برای مصرف داخلی و ترانزیت به کشورهای آسیای میانه(CIS) و حتی اروپا محسوب میشود.
این خط ریلی از دروازه شرقی اسکله شهید بهشتی چابهار آغاز شده و پس از عبور از شهرستانهای کنارک، نیکشهر، ایرانشهر و خاش، به زاهدان متصل میشود؛ مسیری که عملاً کریدور ریلی شرق کشور را شکل داده و بندر اقیانوسی چابهار را به شبکه سراسری ریلی ایران و فراتر از آن به کشورهای آسیای میانه و افغانستان متصل میکند.
توسعه مکران و ارتقای جایگاه ژئواکونومیک ایران
راهآهن چابهار–زاهدان یکی از ستونهای اصلی توسعه سواحل مکران بهشمار میرود؛ پروژهای که بستر لازم برای رشد اقتصادی، رونق حملونقل، افزایش تجارت و ارتقای شاخصهای توسعهای در استان سیستان و بلوچستان را فراهم میکند.
با تکمیل این طرح، چابهار بهعنوان تنها بندر اقیانوسی ایران و نقطه دسترسی مستقیم کشور به آبهای آزاد، میتواند به یکی از مراکز کلیدی ترانزیت در سطح منطقه و حتی جهان تبدیل شود؛ بهگونهای که دسترسی ایران به حدود ۲۰ درصد بازارهای جهانی تسهیل خواهد شد.
اتصال این بندر راهبردی به شبکه ریلی کشور، امکان جابهجایی سریعتر و کمهزینهتر کالا را فراهم کرده و بهطور مستقیم هزینههای حملونقل را کاهش میدهد. از سوی دیگر، این مسیر ریلی میتواند بهعنوان کریدور اصلی ترانزیت کالا به کشورهای آسیای میانه، شبهقاره هند و فراتر از آن ایفای نقش کند و سهم ایران را در زنجیره ارزش تجارت منطقهای و بینالمللی افزایش دهد؛ بهویژه در تعاملات تجاری با هند و پاکستان.
About the Author
